Ngodible* meme ütüleme vahşetini doğrudan yaşadı.
16 yaşındaki genç kadın, bu işlemi ona yapılmadan çok daha önce duyduğunu, ancak kimsenin niye yapıldığını ona açıklamadığını söylüyor. “Bana bunu neden yaptıklarını hep merak ettim. Anladığım zamansa bunu asla unutamayacağımı biliyordum. Çok can yakıyor.”
“O günü düşündüğüm zaman, kendi ailemin bunu bana neden yaptığını merak ediyorum.”
Meme ütüleme Kamerun’da yaygın bir uygulama. Ülkedeki genç kızların 3’te birinin meme ütülemeye maruz kaldığı tahmin ediliyor. Bu oran, 1.3 milyon genç kıza denk geliyor.
Acılı gelenekte, memelerin kaybolması ya da büyümesinin tamamen geciktirilmesi için ergenlik dönemindeki kızların memelerinin ütülenerek ve ovularak düzleştiriliyor ve -bazen yıllara yayılan- belli zaman aralıklarıyla dövülüyor.
İşlemde, genellikle taş, spatula, havan, çekiç, elektrikli ütü gibi ısıtılmış cisimler kullanılıyor. Memeler düz durması için süpürge ve kemer ile bağlanıyor. İşlem genelde anneler, şamanlar ve şifacılar tarafından, düz, çocuksu göğüsün istenmeyen erkek ilgisini bertaraf edeceği, tecavüz ve evlilik öncesi hamilelikleri engelleyeceği inancıyla yapılıyor. Bazı ebeler bu uygulamayı kadın sünneti ile benzerlik gösterecek şekilde gelir elde etmek amacıyla da yapıyor.
National FGM Centre’a göre, Orta Afrika ülkesinin belli bölgelerinde kadınların yarısından fazlası meme ütülemeye maruz kalıyor.
Ngodible aynı zamanda çocuk yaşta evlendirilmiş. Henüz 13 yaşındayken evliliğe zorlanmış. Babası öldükten sonra amcası artık onun evinde yaşayamayacağına karar vermiş.
“Amcam, onun köyünde yaşayan esnaf arkadaşlarından birine beni gelin vermeye babaannemi ikna etmeye gitti”
“Birkaç kere evlilik fikrinden vazgeçmelerini istedim ancak kabul etmediler. Bir gün, kocam yan köydeki markete gittiğinde yola çıktım.”
“Garoua-Boulai’de yakalandım. Ailem 50 km uzaklıktaki Zembe’de. Oraya geri dönemem çünkü beni kocama geri götürürler ve bunu istemiyorum.”
Meme ütüleme sadece Kamerun’da değil, Batı ve Orta Afrika’nın bazı bölgelerinde de uygulanıyor. Birleşmiş Milletler meme ütülemenin toplumsal cinsiyete dayalı şiddette ihbar edilmeyen suçlar arasında ilk 5’te olduğunu söylüyor.
Meme ütüleme, mağdurun psikolojik durumunu etkilediği kadar, doku zedelenmesi, şiddetli ateş, bir ya da iki memenin birden kaybedilmesi gibi sonuçlar yaratabiliyor.
Birleşmiş Milletler dünya çapında 3.8 milyon ergenlik çağındaki genç kızın uygulamaya maruz kaldığını tahmin ediyor.
15 yaşındaki Waibai* de meme ütülemeye ve çocuk yaşta evliliğe zorlanmış. Şu anda Kamerun’da bir restoranda çalışıyor.
“Memelerim ütülendi ancak o zaman neden olduğunu anlamadım. Bunun memelerin hızlı büyümesini durdurduğunu ancak daha sonra bana açıkladılar.”
“14 yaşımda evlendirildim ve bir yıldır evliyim.”
Unicef verilerine göre Kamerun’un Uzak Kuzey Bölgesi’de kızların yaklaşık yüzde 60’ı 18 yaşından önce evlendiriliyor. Bazıları reşit olmadan birkaç kere evlendirilebiliyor.
Bu bölge son yıllarda güvensizlik yüzünden problemler yaşıyor ve 328 binden fazla Kamerunlu ve Nijeryalı bölgeden ayrılmaya zorlandı. Mülteci grupları dâhil savunmasız topluluklarda çocuk evliliği ekonomik zorlukların bir sonucu olabiliyor, çünkü kız çocukları genelde para veya altın karşılığında satılıyor.
Waibai şöyle diyor:
“Hamileliğim son derece travmatikti çünkü ölmekten gerçekten korkuyordum.”
“Kocam zaman zaman bana karşı şiddet uyguluyordu, özellikle hiç paramızın olmadığı zor zamanlarda. Tanıdığım birçok adam, kocaların eşlerine şiddet uygulamasını normal buluyor ve ben de erkeklerin bana karşı cinsiyetçi davranışlarına maruz kaldım.”
Kadına karşı şiddet Kamerun’da son derece yaygın, Unicef verilerine göre erkeklerin yaklaşık yüzde 40’ı eşlerini dövmenin makul olduğunu söylüyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünyada üç kadından biri hayatının bir döneminde, çoğunlukla eşi tarafından fiziksel ya da cinsel şiddet görüyor.
Birleşmiş Milletler, 2017’de cinayet mağduru 87 bin kadının yüzde 58’inin eşi ya da bir aile bireyi tarafından öldürüldüğünü tahmin ediyor. Bu, dünyada her gün 137 kadının kendi ailesinden biri tarafından öldürüldüğü anlamına geliyor ve bu sayı yükselişte.
21 yaşındaki Houreira* da kocasından şiddet gördü.
“16 yaşındayken çocuk yaşta evlilik mağduru oldum. Onun hoşuna gitmeyen ufak tefek şeyler yaptığım için kocam beni sürekli dövüyor.”
Houreira sözlerine şöyle devam ediyor:
“Dışarı çıkarsam başka erkeklerle konuşacağımı söylüyor. Fıstık satmaya gittiğimde çok kıskançlaşıyor. Genelde yanıma oturup bekliyor, eğer bir erkek benimle konuşursa, eve döndüğümüzde dayak beni bekliyor”
11 aylık bir kız çocuğu ve 3 yaşında bir oğlan çocuğu olan Houreira ekliyor:
“Bu konuda konuşmayı çok sevmiyorum, çünkü bir genç kadın için böyle şeyler yaşamak gerçekten utanç verici, özellikle çocuklarım izliyorken.”
*Bu yazıdaki genç kadınların isimleri kimliklerini korumak amacıyla değiştirilmiştir.
(Bu yazı Türkçeye Mor Dayanışma Çeviri Komisyonu tarafından çevrildi. Orijinali için: https://www.independent.co.uk/news/world/africa/cameroon-breast-ironing-child-marriage-domestic-violence-a9076011.html)
